اسباب بازی

هر کسی در کتاب خواندن سلیقه‌ای دارد  دیجی مگ و معمولا دسته‌ای خاص از کتاب‌ها را برای مطالعه ترجیح می‌دهد. شما ژانر خودتان را می‌شناسید؟ ژانر کتاب‌ها تنوع زیادی دارند، ژانرهای فانتزی، جنایی، تاریخی و … و شاید هرکدام از ما فرصت مطالعه را تنها در چند ژانر خاص به خود داده‌ایم یا حتی عده‌ای به‌طور کلی خودمان را از ادبیات ژانری محروم کرده و محدوده مطالعاتمان را در آنچه به «ادبیات فاخر» مشهور است، تعریف کرده باشیم. ژانر جنایی، ژانری است که در این مطلب به معرفی آن می‌پردازیم و چند کتاب از جمله برخی از بهترین رمان‌های پلیسی را در این ژانر معرفی می‌کنیم.

تا به حال به تجربه‌ی جهان تازه‌ای بیرون از کتابخانه‌ی خودتان فکر کرده‌اید؟ همان‌طور که ناشران و نویسنده‌ها گاهی با استقبال کم‌نظیر از یک کتاب غافلگیر می‌شوند، چطور است با تجربه‌ی ورود به دنیای یک ژانر تازه خودتان را غافلگیر کنید؟

واضح است که برای این کار نیاز دارید ژانرهای کتاب‌ را بهتر بشناسید. ژانر کتاب بدون این که بخشی از داستان را لو دهد یا بیانگر نقد و نظر شخصی یک منتقد باشد، به شما می‌گوید که یک کتاب در چه دسته‌بندی‌ای با چه ویژگی‌هایی قرار می‌گیرد. به‌عنوان یک کتاب‌خوان، وقتی تصویری کلی از ژانرها و زیرژانرهای کتاب داشته باشید، بدون شک به کشف‌هایی می‌رسید که درِ تازه‌ای را روی روحتان می‌گشاید.

ژانر جنایی، جهان شک و معما

ژانر جنایی زیرژانرهای متنوعی از کارآگاهی و پلیسی تا حقوقی و جاسوسی دارد که وجه سافت اشتراک همه این است که داستان در آنها متکی بر یک جرم است. کار نویسنده در این ژانر ارائه روایتی از این جرم به شکلی است که مخاطب را درگیر تحقیقات چرایی و چگونگی وقوع جرم کند. گاهی کتاب‌های این ژانر با کتاب‌های ادبیات جریان اصلی که همان پرفروش‌های کتاب و عمدتا داستان‌هایی ساده برای مخاطب عام هستند، اشتباه گرفته می‌شود. اما در حقیقت ژانر جنایی دارای پیچیدگی‌های خاصی است که مسیر خود را از یک روایت ساده از وقایع روزمره جدا می‌کند.

دو عنصر همیشه حاضر در کتاب‌های ژانر جنایی، «شک» و «معما» هستند. البته در زیرژانرهای مختلف عناصر دیگری هم به میان آمده و نقش پررنگی را در پیشبرد داستان ایفا می‌کنند. هریک از این ژانرها به تنهایی جای بررسی دارند و می‌توان صدها عنوان کتاب برجسته در بیشتر این زیرژانرها معرفی کرد (حتما در مطالب آینده به معرفی این کتاب‌ها هم خواهیم پرداخت). در این مطلب اما اشاره‌ای به مشهورترین آثار ژانر جنایی (به‌خصوص در زیرژانر کارآگاهی) داریم و درواقع آثار نویسندگانی را که به ژانر جنایی شکل و هویت مستقل داده‌اند، معرفی می‌کنیم.

اگر بخواهیم خیلی تاریخی به این ژانر نگاه کنیم، درون‌مایه داستان‌های جنایی از آثاری به قدمت داستان‌های هزار و یک شب شکل گرفته‌اند. بعضی کارشناسان داستان‌های هزار و یک شب را در دسته‌بندی نخستین آثار ژانر جنایی قرار داده‌اند. در مقابل عده دیگری شکل‌گیری داستان‌ّهای جنایی را بسیار متاخر و مربوط به دوره نویسندگانی مثل ادگار آلن پو می‌دانند.

به‌هر حال آنچه تا امروز به دست ما رسیده و به‌عنوان آثار ژانر جنایی می‌شناسیمش، آن‌قدر تنوع بالایی دارد که بتوان با ورق زدنشان پا به دنیای تازه‌ای بگذاریم.

ادگار آلن پو، پدر ادبیات پلیسی امروز

ادگار آلن پو را در ژانر جنایی و زیرژانرهای آن بسیار ستوده‌اند. او را به‌عنوان پدر داستان‌ پلیسی امروز و مبدع داستان‌های کارآگاهی می‌شناسند. او از جمله نخستین نویسندگانی بود که کار نویسندگی را به‌عنوان شغلی تمام‌وقت برای خود انتخاب کرد. از آلن پو اشعار و نقدهای ادبی قدرتمندی هم به جا مانده که او را تبدیل به یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان به ویژه در ژانر جنایی کرده است. هنوز هم وقتی نویسندگان جوان در سراسر دنیا می‌‌خواهند دست به خلق آثار جنایی بزنند، از آلن پو الهام می‌گیرند. او همچنین در حوزه داستان‌های علمی تخیلی هم دستی بر آتش داشته است. حتی مرگ این نویسنده پرشور و پرکار هم یک معما بود و هیچ‌وقت مشخص نشد چرا بدن نیمه‌جان او روی یک نیمکت در خیابان پیدا شد و بعد از چند روز هذیان در بیمارستان، جهان با این نویسنده بزرگ خداحافظی کرد.

مهم‌ترین آثار پو در این ژانر داستان‌های کوتاه «نامه‌ی مفقود»، «نقاب مرگ سرخ» و «سوسک سئو طلایی» است که همگی در یک کتاب گردآورده شده‌اند. این کتاب با عنوان داستان‌های کوتاه ادگار آلن پو با ترجمه‌ی زیبا گنجی و پریسا سلیمان‌زاده توسط موسسه انتشارات نگاه به چاپ رسیده و می‌توانید آن را از دیجی‌کالا تهیه کنید.

کارآگاه شرلوک هلمز، شناخته‌شده‌ترین در ژانر کارآگاهی

هنوز هم هستند مخاطبانی که تصور می‌کنند این کارآگاه خصوصی خیالی واقعا وجود داشته و در اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست میلادی زندگی می‌کرده است. پیش از آن‌که سر آرتور کانن دویل دست به خلق شخصیت‌ باهوش و دقیق شرلوک هلمز بزند، تجربه خلق کارآگاه‌های خیالی در ادبیات وجود داشته و نمی‌توان گفت شرلوک هلمز اولین آنهاست اما بدون شک بهترین است. شرلوک هلمز کشف‌هایی در جریان رمزگشایی جنایت‌ها انجام می‌دهد که ریزبینی و دقت منحصر به‌فرد او را به تصویر می‌کشد. از جمله امتیازهای شرلوک هلمز به‌عنوان یک کارآگاه، تسلط کامل او به معلومات پزشکی است که در کنار دوست و همکارش دکتر واتسن معمولا نتیجه شگفت‌انگیزی را برای ماجراهای او به دنبال دارد.

بعد از کانن دویل هم ماجرای شرلوک هلمز ادامه داشت و حالا در میان آثار مکتوب، چهار رمان و نزدیک به شصت داستان کوتاه از ماجراهای شرلوک هلمز وجود دارد.

تعداد زیادی اقتباس‌ سینمایی از ماجراهای شرلوک هلمز هم صورت گرفته که در قالب فیلم و سریال به مخاطبان عرضه شده است. معروف‌ترین اقتباس هم مربوط به سری تلویزیونی ماجراهای شرلوک هلمز است که با نقش‌آفرینی جرمی برت محبوبیت و شهرت زیادی پیدا کرد. از جمله دیگر بازیگران مشهوری که نقش شرلوک هلمز را بازی کرده‌اند، رابرت داونی جونیور در یک فیلم سینمایی و بندیکت کامبربچ در سریال شرلوک هلمز هستند.

   شبکه های اجتماعی آنلاین ایسنا بستری را ارائه می دهند تا از این طریق کاربران بتوانند درباره موضوعات مختلف با یک دیگر به صحبت، اشتراک گذاری و ... بپردازند. قطعا در این فضا افراد با سلایق و علایق مختلف به عضویت این شبکه ها در می آیند؛ از این رو می توان کاربران را بر اساس علایقی که دارند گروه بندی کرد. شبکه های اجتماعی به افراد اجازه می دهند که با هر عنوان و جایگاهی بتوانند اقدام به ارسال پیام، تصویر و ... بکنند؛ با این وجود، هر تعاملی بین کاربران ممکن است قابل اعتماد نباشد که باعث به خطر افتادن امنیت و نقض حریم خصوصی کاربران می شود و باید مورد پردازش و تحلیل قرار بگیرند. در این پژوهش، مروری بر راه حل های موجود جهت بهبود و تقویت اعتماد در هنگام تعامل کاربران انجام خواهد شد و مشخص می شود که هر روش می تواند پاسخگوی کدام یک از مشکلات و چالش های فعال در این زمینه باشد.

کلمات کلیدی: اعتماد، شبکه اجتماعی، امنیت، حریم خصوصی.

1- مقدمه

 علاوه بر این، از شبکه های اجتماعی می توان برای دستیابی به اهداف مرتبط با جستجوی شغل، سرگرمی، آموزش و ... استفاده کرد.[2] اعتماد یک عامل موثر در تعامل کاربران در OSN است و تقریبا برای همه برنامه های OSN بسیار مهم است. به عنوان مثال، در سیستم های پیشنهاد دهنده، اعتماد به شناسایی فارس نظرات قابل اعتماد و صحیح کمک می کند و در برنامه های بازاریابی آنلاین از اعتماد برای شناسایی فروشندگان قابل اعتماد و مطمئن استفاده می شود و همچنین در یک سیستم چت دو طرفه، اعتماد باعث کشف دوستی های بالقوه می شود و در حوزه امنیت شبکه، اعتماد یک متر و معیار مهم برای شناسایی کاربران مخرب در نظر گرفته می شود.[1]

   اعتماد به طور سنتی به عنوان یک اعتبار مبتنی بر رتبه بندی یا احتمال خوش خیم بودن کاربر تعریف می شود. در یک سیستم بازاریابی آنلاین مانند ای بی، کاربران بر اساس تعامل های قبلی خود یک دیگر را رتبه بندی می کنند، بنابراین اعتماد یک کاربر مشخص از رتبه بندی های جمع شده حاصل می شود. با این وجود، در حوزه امنیت شبکه ، اعتماد به یک کاربر مشخص به عنوان احتمال رفتار این کاربر در آینده تعریف می شود.[1, 3]

   نکته مثبت  این پژوهش جامع بودن و یکپارچگی آن خواهد بود و همچنین بررسی تعدادی از رایج ترین چالش های اعتماد در شبکه های اجتماعی و بررسی راه حل های مختلف جهت برقراری اعتماد در این بستر خواهد بود.

این مقاله به  شرح زیر خواهد بود:

   بخش 2 شرح مسائل. بخش3 راه حل های موجود و بررسی آن ها. بخش 4 مقایسه و در آخر بخش 5 نتیجه گیری.

2- شرح مسائل مربوط به اعتماد

   امروزه در سراسر جهان، استفاده از شبکه های اجتماعی به سرعت در حال افزایش است. OSN هایی مانند توییتر، فیس بوک و... به میلیارد ها کاربر اجازه می دهد تا اطلاعات شخصی و داده های خود را با دوستان، بستگان و سایر کاربران آنلاین به اشتراک بگذارند. اطلاعات کاربر که توسط کاربران به اشتراک گذاشته می شود همواره درباره مطمئن بودن اطلاعات و قابل اعتماد بودن کاربران مقابل هم بحث می شود. مشکلات مختلفی در این باره وجود دارند که به موضوع اعتماد می توانند خدشه وارد کنند.[4]

   این مشکلات شامل: کاهش اعتماد در سطح شبکه اجتماعی، غیر اعتماد بودن تعامل کاربران، طراحی سایت با wordpress وجود حساب های جعلی، ضعف در ساختار و توپولوژی شبکه های اجتماعی، نگرانی های کاربران برای وجود اعتماد، تولید اطلاعات جعلی و غیر قابل اعتماد و وقت گیر بودن الگوریتم های موجود.

 حال، توضیح مختصری درباره هر کدام از مشکلات در بخش زیر داده خواهد شد:

2-7- وقت گیر بودن الگوریتم های موجود: الگوریتم های مختلف و متنوعی برای محاسبه و پردازش مبحث سافت اعتماد شبکه های اجتماعی وجود دارد، اما بیشر این الگوریتم ها بسیار وقت گیر هستند و برای محاسبه لحظه ای و سریع مناسبت نیستند. به همین منظور باید از الگوریتم های بهینه تر، پر سرعت تر و دقیق تر برای پردازش و تحلیل اعتماد میان افراد در شبکه های اجتماعی استفاده کرد.[6]

3- راه حل های موجود جهت بهبود اعتماد

    در این بخش چندین راه حل های ممکن برای جلوگیری و کم کردن عدم اعتماد کاربران شبکه های اجتماعی آنلاین را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم و در آخر بهترین و کارآمدترین آن ها رو معرفی می کنیم. در جدول 1 مقالات مورد بررسی نشان داده شده است.

-1- خوشه بندی جهت تشخیص اعتماد بر اساس الگوسازی و علاقه کاربران: این راه حل بر اساس علایق و روابط کاربران عمل می کند. به طور کلی این روش برای پیدا کردن بخش های متراکم دارای اعتماد و به حداقل رساندن عدم اعتماد در سطح شبکه اجتماعی است. چهار مرحله را برای این روش باید طی کرد که شامل: 1) مدلسازی احتمالی اعتماد اجتماعی بین کاربران 2) مدلسازی گراف  تشابه منافع کاربران بر اساس علایق کاربران 3) مدسازی گراف تشابه بر اساس شباهت علاقه کاربرن و گراف های مدلسازی اعتماد اجتماعی 4) خوشه بندی کاربران بر اساس شباهت و علایق.[4]

3-2- مدل Social –Trusti: در این روش چند سری از سوالات مربوط به حوزه اعتماد مطرح می شود که هر کدام از سوالات برچسب گذاری می شوند و در آخر به صورت مقیاس کوچکی از کل شبیه سازی و مدلسازی می شود. به عنوان مثال: "آیا فکر می کنید ارتباط اکثر مردم قابل اعتماد است و یا اینکه نمی توان این ارتباط امن را به وجود آورد؟" و برچسب ها به صورت " به احتمال زیاد، نسبتا محتمل، خیلی زیاد و نه" تفکیک می شوند.[1]

3-3- Sybil walk: هدف از این روش بهبود ساختار شبکه اجتماعی است تا جلوگیری کند از عدم اعتماد در شبکه اجتماعی. این روش به شناسایی گره ها و اتصالات در شبکه اجتماعی می پردازد و برای رفع شکاف های ساختاری بین پروفایل های جعلی (Sybil)  و گره ها می پردازد. همانند شکل2.[3]

3-8- کیفیت شبکه اعتماد (QOTN): در این مدل یک ساختار مبتنی بر اعتماد متنی پیچیده طراحی سایت رایگان که حاوی عوامل تعیین کننده اجتماعی با تاثیر بالا در ارزیابی اعتماد و تعاملات اجتماعی است ارائه شده است. سپس یک الگوی  شبکه اجتماعی قابل اطمینان استخراج می شود و با الگوریتم های مختلف این الگو بهینه سازی خواهد شد.[10]

3-9- الگوریتم ارزیابی اعتماد (AT): این روش بر اساس مدلسازی اولیه اعتماد صورت می پذیرد که تعامل کاربران در یک شبکه اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین در این روش کاربران بر اساس سه درجه مختلف ارزش گذاری می شوند: اعتقاد، بی اعتمادی و عدم اطمینان. رفتار کاربران بر اساس  این سه پارامتر مشخص می شوند.[5]

3-10- مدل متغیر پنهان ارتباط استنباطی بین کاربران: در این رویکرد ، از یک مدل متغیر پنهان مبتنی بر پیوند استفاده شده است تا بتوان روابط اجتماعی بین کاربران در شبکه اجتماعی را استنباط کرد تا یک نمودار ارتباطی با وزن مناسب ایجاد شود. تخصص کاربر با استخراج داده های شبکه های اجتماعی و همچنین داده حسگرهای دستگاه های تلفن همراه تعیین می شود. و همچنین از یک الگوریتم مانند pagerankm برای پاسخگویی به اعتماد میان کاربران مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد کلی این روش در شکل4 آورده شده است.[6]

4- مقایسه راه حل ها

   حال در این بخش، تمامی مشکلات راه حل های موجود را با هم مقایسه می شوند و تمامی جوانب تحت پوشش هر راه حل در قالب یک جدول نشان داده می شود. همچنین نمودار پیشنهادی جهت حفظ اعتماد که در شکل 8 نشان داده شده است که باعث به وجود آمدن یک اکوسیستم قابل اعتماد و مطمئن می شود. قطعا خواست و آگاهی کاربر در مواجه با چنین مواردی به هرچه بهتر شدن راه حل ها کمک خواهد کرد.

مقایسه راه حل های مطرح شد در جدول 5  بررسی شده اند.

منبع: ایسنا

سفیر سوئیس در ایران می‌گوید: ایسنا ایرانی‌ها برای ویزای توریستی این کشور فعلا منتظر بمانند. گردشگران سوئیسی نیز برای سفر به ایران تا عادی شدن شرایط و برقرای پروازهای بیشتر صبر کنند.

سخنگوی قوه قضاییه گفت: «سید محمود موسوی ایسنا مجد» که به سرویس‌های موساد وسیا در حوزه‌های امنیتی و نیروهای مسلح بویژه سپاه قدس و محل استقرار و ترددهای سردار شهید حاج قاسم سلیمانی اطلاعاتی جمع‌آوری کرده و در اختیار بیگانه می گذاشت به اعدام محکوم شد.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت ایلنا بهداشت درمان و آموزش پزشکی گفت: بررسی‌ها نشان داده است که 80 تا 90 درصد مردم هنوز به بیماری کرونا مبتلا نشده‌اند و در خطر ابتلا قرار دارند.

«رضا ملک‌زاده» معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص تست‌های آنتی‌بادی برای ویروس کووید 19 گفت: این تست تشخیصی به ویژه برای افرادی که با مبتلایان قطعی تماس داشته‌اند، کارآمد است. تست‌های سرولوژی که در ایران موجود است و همچنین تست‌های سرولوژی که در دنیا تولید می‌شود، بیش از 90 درصد قطعیت در تشخیص دارد. 

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: امروز برای تشخیص افرادی که مواجهه با مبتلایان داشته‌اند، تست سرولوژی انجام می‌شود و خوشبختانه امکان تولید آن را در ایران داریم.

ملک‌زاده بیان کرد: با استفاده از این تست‌ها،  یک بررسی کلی در سطح کشور انجام دادیم که نشان داد، در بسیاری از شهرهای ما، 80 تا 90 درصد مردم هنوز مبتلا به ویروس نشده‌اند. بنابراین اینکه ما بر استفاده از ماسک و  رعایت توصیه‌های فاصله‌گذاری اجتماعی تاکید داریم، به این دلیل است که زمینه ابتلای افراد به این ویروس وجود دارد. 

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در خصوص درمان کرونا از طریق تزریق پلاسما و مراحل بررسی آن در کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا بیان کرد: پلاسما درمانی جزو درمان‌هایی موثر است. این شیوه درمانی در کمیته علمی بررسی شده است و مجوز تحقیقات آن را از سوی کمیته علمی صادر کرده‌ایم. این روش درمانی در کشور بر بیش از 200 نفر اعمال شده است و نتیجه‌ای که حاصل شده‌، مثبت است؛ علاوه بر اینکه در سطح بین‌المللی هم  درمانی موثر شناخته می‌شود. 

وی افزود: منتهی یک نکته خیلی مهم وجود دارد، ما باید پلاسما را زمانی از بهبودیافتگان اخذ کنیم که کاملا بهبود پیدا کرده باشد، به علاوه تزریق پلاسما و هر نوع مشتقات خونی باید با احتیاط انجام شود، زیرا با انتقال پلاسما یا انتقال هر فراورده‌خونی دیگر، این امکان وجود دارد، که بیماری‌‌های دیگر به گیرنده فرآورده خونی منتقل شود. 

ملک‌زاده گفت: اگر بتوانیم، قرص یا سرمی برای درمان قطعی کووید 19 پیداکنیم، به مراتب بهتر از این است، که از پروسه سنگینی مانند پلاسما درمانی استفاده کنیم، فارس اما از آنجا که هیچ درمان جایگزینی نداریم، برای برخی بیماران که وضعیت خیلی بدی دارند، از این درمان استفاده می‌کنیم. 

وی افزود: اینکه می‌گوییم 80 تا 90 درصد مردم هنوز مبتلا نشده‌اند، به این معناست که امکان ابتلای آنها وجود دارد، البته این موضوع مربوط به کسانی نیست که مبتلای بدون علامت حساب می‌شوند. 5 درصد افرادی که مبتلا می‌شوند، هیچ علامتی ندارند و آن 80 درصد افراد مذکور هیچ پادتنی برای مقابله با  ویروس ندارند و تنها آن 20 درصدی که مبتلا شده‌اند، چه با علامت و چه بی‌علامت ایمنی دارند و باقی افراد در معرض ابتلا هستند

نتیجه‌ی جلسه نیمه‌شب گذشته اصلاً رضایت‌بخش نیست؛ در حال حاضر، علاوه بر افزایش 200 هزار تومانی حق مسکن که اگر خوش‌قول باشند و خیلی زود تصویب نهایی آن را در هیات دولت بگیرند، به حقوق تیر یا مرداد کارگران می‌رسد، فعلا دستمزد کارگران حداقل‌بگیر سابقه شناور یا 80 درصد طبقه کارگر ایران، فقط 75 هزار تومان زیاد شده است.

به گزارش خبرنگار ایلنا، نیمه شب هفدهم خردادماه، جلسه‌ای که مدتها بود کارگران و بازنشستگان منتظر آن بودند، برگزار شد. این جلسه با یک پیش‌پرده‌ی ناگوار آغاز شد: قرار نیست در مورد مستمری بازنشستگان در این جلسه صحبت شود؛ بعد از آن، چندین ساعت مذاکره ادامه یافت و در نهایت، نتیجه آن چیزی نبود که کارگران و بازنشستگان انتظار داشتند.

خروجی جلسه هفدهم خرداد ماه

مهم‌ترین خروجی جلسه هفدهم خردادماه، افزایش حق مسکن کارگری از 100 هزار تومان به 300 هزار تومان بود که البته این مصوبه برای اجرایی شدن  نیازمند تصویب در هیات دولت است. به گفته اعضای کارگری شورایعالی کار، دولتی‌ها وعده داده‌اند نهایتاً تا تیرماه، تصویب نهایی این مصوبه را به سرانجام برسانند تا کارگران بتوانند از تیر یا مرداد، افزایش 200 هزار تومانی حق مسکن را در  فیش‌های حقوقی خود ببینند.

یک خروجی دیگر جلسه، تغییر میزان طراحی سایت اختصاصی وردپرس افزایش پایه دستمزد بود؛ حداقل دستمزد کارگری پیش از این 21 درصد افزایش یافته بود که با افزودن 75 هزار تومان به این پایه حقوق، میزان افزایش به 26 درصد رسید؛ این درحالیست که پایه سنوات 175 هزار تومانی به 100 هزار تومان تقلیل یافت و 75 هزار تومانی افزایش پایه دستمزد از همین محل تامین شد.

استدلال نمایندگان کارگری برای کاستن از سطح پایه سنوات و افزایش پایه دستمزد این است که معمولاً کارگران حداقل‌بگیر که سابقه کار شناور دارند، پایه سنوات کارگری نمی‌گیرند و بنابراین میزان پایه دستمزد بسیار مهم‌تر از پایه سنوات است و شمولیت بیشتری دارد. در عین حال، کارگرانی که در کارگاه‌های کوچک، خارج از شمول بازرسی قانون کار فعالیت می‌کنند و کارگران ساعتی‌کار و فصلی که دستمزدشان ساعتی براساس پایه دستمزد کارگری پرداخت می‌شود، مشمول پایه سنوات نمی‌شوند. در نتیجه برآیند همه این شرایط بیانگر این است که «حداقل دستمزد» بسیار مهمتر از پایه سنوات است.

با این حساب، براساس تصمیمات دویست و نود و دومین جلسه شورایعالی کار، پایه حقوق از یک میلیون و 835 هزار تومان به یک میلیون 911 هزار تومان افزایش یافت؛ درنتیجه، حقوق یک کارگر مجرد بدون سابقه دو میلیون و 611 هزار تومان خواهد بود و حقوق یک کارگر با یک فرزند، به بالاتر از دو میلیون و 800 هزار تومان خواهد رسید.

آیا کارگران از نتیجه جلسه رضایت دارند؟

 آیا کارگران از نتیجه جلسه شورایعالی کار رضایت دارند؛ آیا اینهمه انتظار و تلاش برای ترمیم دستمزد باید به اینجا ختم می‌شد که در بهترین حالت 75 هزار تومان به دریافتی اکثریت کارگران شاغل کشور اضافه شود؛ درست است که 95 درصد کارگران ایران قراردادموقت هستند و باز بالای 70 درصد شاغلان، حداقل‌بگیر هستند؛ در نتیجه می‌توان ادعا کرد بالای 80 درصد طبقه کارگر، کارگران قراردادموقت حداقل‌بگیر هستند که معمولاً هر سال یا هر چند سال، مجبور به تغییر کارگاه محل اشتغال خود می‌شوند و بنابراین «پایه سنوات» به آنها تعلق نمی‌گیرد؛ اما آیا برای همین گروهِ غالبِ حداقل‌بگیر می‌توان ادعا کرد که با مصوبات جلسه‌ی نیمه‌شبِ گذشته، اتفاق خوبی افتاده است و 75 هزار تومان افزایش دستمزد (فارغ از 200 هزار تومان افزایش حق مسکن که باید در هیات دولت به تصویب برسد) می‌تواند باری از دوش معیشت خانوار آنها  بردارد؟!

 به نظر می‌رسد تا زمانی که تشکل‌های مستقل کارگری در ایران پانگیرد و  نمایندگی مذاکرات مزدی از جانب کارگران، معطوف به قدرت اعتراض و کنشگریِ یک بدنه‌ی سازمان‌یافته و متشکل نباشد، نمی‌توان از دولتی‌ها و کارفرمایان توقع داشت از منافع طبقاتی خود چشم بپوشند و در مقابل خواسته‌های طبقه کارگر بدون کنش و بدون تشکل سر خم کنند. پس دو پیش‌شرط اساسی برای تغییر شرایط به نفع کارگران وجود دارد؛ اصلی‌ترین و مهم‌ترین پیش‌شرط، تشکل‌یابی آزادانه، مستقل و فارغ از دخالت دولت‌هاست؛ کارگران ایران باید بتوانند براساس مقاوله‌نامه‌های بنیادین 87 و 98 سازمان بین‌المللی کار بدون مداخله دولت، اتحادیه‌ها و سندیکاهای صنفی خود را ایجاد کنند و این تشکل‌ها را در یک ساختار همگرا و هرمی، به ابزاری قدرتمند برای چانه‌زنی‌های سراسری بدل کنند؛ دومین پیش‌شرط، اصلاح ساختار مذاکرات مزدی است؛  تا زمانی که ساختار معیوب و پر از نقص چانه‌زنی کارگران در شورایعالی کار تغییر نکند، انتظار نتیجه‌ای بهتر نمی‌توان داشت؛ تا زمانی که این شرایط برآورده نشود، رسیدن به نتیجه‌ای بهتر و توافق بر سر دستمزد شایسته و مبتنی بر قانون، چندان راحت نخواهد بود.  

کارگران از نتیجه جلسه‌ی نیمه شب گذشته راضی نیستند چراکه رسیدنِ حداقل به دو میلیون و 611 هزار تومان کجا و سبد توافقی 4 میلیون و 940 هزار تومان کجا؟!  

مذاکره موفق چه می‌خواهد؟

کاظم فرج‌اللهی (فعال کارگری) در این رابطه، با اشاره به پیشینه مذاکرات مزدی می‌گوید: سی سال است که مذاکرات سافت مزدی از اواسط زمستان شروع می‌شود؛ هر سال نمایندگان کارگری در رسانه‌ها اعداد و راقامی را برای افزایش مزد اعلام می‌کنند که بعضاً اعداد مقبول و عادلانه‌ای است اما در عمل پای مذاکره که می‌رسد، تفاوت فاحشی میان اعداد رسانه‌ای شده و رقم توافق نهایی وجود دارد. در سالهای اخیر، گفتمان جدیدی براساس الزامات بند دوم ماده 41 قانون کار، تحت عنوانِ «سبد معیشت خانوارهای کارگری» پا به میدان گذاشته و معمولاً در ماه‌های پایانی سال، سه گروه  شورایعالی کار، رقم حداقلی سبد را تعیین کرده و پای آن را امضا می‌گذارند اما این توافق سه‌جانبه، فقط یک توافق کاغذی و به نوعی فرمالیته است؛ هر ساله گروه دولت و گروه کارفرمایی، اعداد سبد معاش که ترجمان هزینه‌های زندگی است را می‌دانند حتی این اعداد را به عنوان تبلورِ «خط فقر» قبول دارند اما پای میز مذاکره، منافع طبقاتی آنها اقتضا می‌کند که این رقم‌ها را به عنوان دستمزد حداقلی نپذیرند و به کارگران ندهند!

اما یک مذاکره‌ی معطوف به نتیجه، چه خصوصیات و الزاماتی باید داشته باشد؛ به گفته فرج‌اللهی، آن چیزی که سر میز مذاکره لازم است و با آن می‌توان چانه‌زنی کرد، فقط تسلط به قوانین و اعداد و ارقام نیست، مذاکره موفق پشتوانه قوی و محکم می‌خواهد و این پشتوانه حاصل اتکا به بدنه تشکل یافته و فعالان میدانی قدرتمند است که بتوانند کارگران را در موقع لزوم به میدان بیاورند.

او ادامه می‌دهد: در مذاکره با اتکا به این پشتوانه (اگر موجود باشد)، می‌توان میز را خرسند ترک کرد و امیدوار بود که کارگران به میدان می‌آیند و از حق و حقوق مزدی خود دفاع می‌کنند و لاجرم کارفرمایان و دولت مجاب می‌شوند که این حقوق را بپردازند.

فرج‌اللهی در تحلیلِ نتیجه‌ی آخرین جلسه‌ی شورایعالی کار اینگونه می‌گوید: به نوعی بازی کردن با اعداد است که ادعا کنند 21 درصد را رساندیم 26 درصد؛ این تغییر یعنی افزایش 5 درصدی پایه دستمزد اندکی به نفع کارگران ساعتی فصلی و کارگران کارگاه‌های کوچک است اما این مقدار افزایش در قیاس با حق کارگر که باید پرداخت شود، بسیار ناچیز است؛ یادمان نرود که حداقل سبد معیشت 4 میلیون و 940 هزار تومانی در همین اسفندماه مورد توافق قرار گرفت؛ کسانی که در صندلی نمایندگان کارگری نشسته‌اند، باید مراقب این توافق و اجرای آن باشند؛ متاسفانه  عددی که به عنوان سبد معیشت توافق شد در بزنگاه و در لحظه‌ی عمل دور انداخته شد. باید بگوییم توافق خودشان را عین کاغذپاره دور انداختند و مبلغی را  به عنوان دستمزد تعیین کردند آموزش طراحی قالب وردپرس با فتوشاپ که تنها مفهوم آن فراهم‌سازی نیروی کار ارزان برای نئولیبرال‌ها و سرمایه‌داران وطنی است؛ مبارک‌شان باشد!

در نهایت باید گفت، نتیجه اصلاً رضایت‌بخش نیست؛ در حال حاضر، علاوه بر افزایش 200 هزار تومانی حق مسکن که اگر خوش‌قول باشند و خیلی زود تصویب نهایی آن را در هیات دولت بگیرند، به حقوق تیر یا مرداد کارگران می‌رسد،  فعلا دستمزد کارگران حداقل‌بگیر سابقه شناور یا 80 درصد طبقه کارگر ایران، فقط 75 هزار تومان زیاد شده است؛ این افزایش را دوگونه می‌توان تحلیل کرد؛ می‌شود گفت باید مطالبه‌گری را قدرتمندتر و با انرژی و توان بیشتر ادامه داد یا می‌توان ادعا کرد از این امامزاده انتظار معجزه نمی‌رود و نمی‌توان انتظار داشت که دولت نئولیبرال به دستمزد شایسته کارگر حتی به اندازه‌ی سر سوزنی پابند باشند؛ اما در هر حال یک واقعیت مسلم وجود دارد: کارگری که هزینه‌های زندگی‌اش با هزاران تخفیف و سهل‌گیری بیشتر از 5 میلیون تومان است، نمی‌تواند با 2 میلیون و 611 هزار تومان بسازد و دم برنیاورد؛ برای این کارگر، مهم‌ترین دغدغه زندگی، میزان دستمزدی است که حتی ده روز ماه را کفاف نمی‌دهد، او به چیز دیگری نمی‌اندیشد، نمی‌تواند که بیندیشد؛ لاجرم دولت باید بداند که با چنین کارگرِ بی‌روزی و دغدغه‌مندی نمی‌تواند به «جهش تولید» جامه عمل بپوشاند!

منبع: ایلنا