هرچه جلوتر میرویم سریالهایمان غمانگیزتر میشوند
عزتالله مهرآوران با بیان اینکه مهمترین علت ایسنا ضعف آثار طنز در سالهای اخیر محدودیتها بوده است، گفت: «طنز شکل اندیشمندانه خنده است. محدودیتهایی که برای کمدی و طنز ایجاد شده، باعث شده است تا ما فیلمنامههای طنز نداشته باشیم یا اگر داشته باشیم با وسواس بسیار و با سانسور خود نویسنده و کارگردان مواجه شود.»
این بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون که شاهد ایفای نقشش در سریالهای نمایش خانگی چون «ریکاوری» و «هیولا» بودهایم، دربارهی شرایط فعلی طنزهای تلویزیونی به ایسنا گفت: الان شرایط طوری است که پرداختن به طنز، کار مشکلی است. ما هرچه جلوتر میرویم سریالهایمان غمانگیزتر میشوند، زیرا نگاهی که باید به طنز داشته باشیم دارد به تراژدی تبدیل میشود. باید سیاستگذاران فرهنگی بستری را فراهم کنند برای کسانی که میتوانند در ژانر طنز کار کنند.
او افزود: «طنز و کمدی نیازمند یک بستر باز است تا اتفاقاتی بیفتد که خنده و شادی ایجاد کند و این چیزی است که ما نه در فیلمنامهها داریم و نه در کارگردانیها. محدودیت برای بازیگر هم وجود دارد. ما باید این محدودیت را کنار بگذاریم و اجازه دهیم هنرمندان به آنچه که امروز نیاز جامعه است بپردازند و نیاز جامعه هم خنده است. طنز نیازمند تنوع زندگی و شخصیتها و تنوع حوادث است. شرایط کنونی ما همراه با اضطراب و ترس است و لازم است کسی که اینکار را انجام میدهد خودش در اضطراب و تشویش نباشد.»
بازیگر سریالهای «لیسانسهها» و «فوق لیسانسهها» با تاکید بر اینکه آثار طنز در تغییر حال و هوای مردم تاثیر زیادی دارد، گفت: طنز خوب در روحیه مردم صد درصد تاثیر دارد و شگفتی هنر در همین است. میتواند در نگاه مردم و شادی مردم موثر باشد. تاثیر کار هنری خیلی بیشتر از موعظه و نوشته است. ما باید نیاز مردم به خندیدن را در سطوح مختلف مسوولیتهای فرهنگی درک کنیم. امروز ما هر چه بتوانیم بیشتر مردم را شاد کنیم میتوانیم تاثیر این شادی را در زندگی، کار و روابط اجتماعی ببینیم.
مهرآوران که مجموعه طنز «پدرپسری» از شبکه پنج سیما از ایران او در حال پخش است، درباره این سریال و علت آنکه این سریال زیاد دیده نشده است، توضیح داد: تصویربرداری سریال «پدر پسری» طی روزهای گذشته تمام شد. مشکل این است که شبکه پنج تماشاگر اختصاصی دارد. اگر همین کار در شبکههای دیگر پخش میشد، بیشتر مورد توجه قرار میگرفت. با این وجود تماشاگران زیادی این مجموعه را دیدهاند حالا یا خوششان آمده یا نه؛ اما اینکار نسبت به اینکه بعد از مدتها اولین سریالسازی در شبکه پنج بود، برای ما و خود شبکه اتفاق مبارکی بود.
سعید پیردوست در نقد سریالهای طنز سالهای اخیر تلویزیون میگوید: مردم هنوز هم به سریالهای طنز چند سال قبل توجه کرده و از آنها استقبال میکنند؛ مثلا سریال «پاورچین» کاری بود که در دوره خودش تک بود و مردم را از خیابان به خانه و پای تلویزیون میکشاند.
این بازیگر که در بیش از شش سریال مهران مدیری در دهه 80 ایفای نقش کرده است، در گفتوگویی با ایسنا با بیان اینکه مردم همچنان سریالهای طنز گذشته را دنبال میکنند، گفت: آن گروهی که با هم بودند و چند کار با هم انجام دادند از جمله «نقطه چین» «پاورچین» و «شبهای برره» الان هر کدام دارند یک سبک کار میکنند. قصد تعریف از کارهایی که خودم در آنها بازی داشتم را ندارم اما هنوز هم مردم با شوق و ذوق آنها را تماشا میکنند. جای آن طنزها در تلویزیون خالی است.
این بازیگر علت اینکه آثار طنز تلویزیونی دیگر آن محبوبیت گذشته را میان مردم ندارند، جای خالی افراد متخصص عنوان کرد و افزود: «الان تمام بازیگران به نوعی سعی میکنند کار طنز انجام دهند و این درست نیست. باید کسانی که در این زمینه تخصص دارند کار کنند؛ مثلا فکر کنید نجاری برود آهنگری کند و یا آهنگری برود بنایی کند. طنز هم نیاز به تخصص دارد و چیزی است که در وجود آدم است. اگر بخواهیم با زور از یک بازیگر طنز بگیریم کیفیت لازم را ارائه نمیدهد. ما چند بازیگر خوب طنز داشتیم و هنوز هم داریم که در کار طنز موفق هستند؛ یا سنشان زیاد شده و یا شرایط طوری شده که دیگر کار به آنها پیشنهاد نمیشود عدهای هم مریض احوالند و زمان حس و حال اینکار را از آنها گرفته است. باید سراغ کسی رفت که تخصص اینکار را دارد و طنز در وجودش است.»
او ادامه داد: الان هر کسی فقط میخواهد کاری را بسازد حالا یا برای رسانه یا برای شبکه خانگی. مثل این میماند که ما به بازاری برویم که در آن همه نوع شیرینی باشد. این فایده ندارد باید آن شیرینی باشد که برای ما لذتبخش است.
پیردوست در پاسخ به این پرسش که چرا در سالهای اخیر کم کار شده است؟ گفت: این را باید از تهیهکنندهها و کارگردانها بپرسید. چون پیر شدیم به ما کار نمیدهند. این خودش باعث میشود آدم افت کند و روحیه و تواناییهایش را از دست بدهد. آدم احساس کمبود میکند. چرا که نه؛ اگر احساس کنم کاری باشد که به من میخورد و من تواناییاش را دارم چرا قبول نکنم. هنر همیشگی است و چیزی نیست که برای یک دوره یا زمان خاصی باشد.
او در پایان درباره روزهای قرنطینه و فعالیتهاش در این روزها عنوان کرد: ایام قرنطینه در خانه بودم. طراحی سایت وردپرس بدون کدنویسی دو کار به من پیشنهاد شد که در شهرستان بود و من به خاطر شیوع کرونا قبول نکردم. در سن و سال ما باید خیلی رعایت کرد. در این دوره تلویزیون تماشا میکردم اما سریالی نبود که خیلی توجهم را جلب کند برای همین شبکه آیفیلم را تماشا میکردم و سریالهای «میوه ممنوعه» ،«ستایش» و «خانه به دوش» را میدیدم.
سعید پیردوست بازیگر طنازی است که در آثار تلویزیونی و سینمایی زیادی نقشآفرینی کرده است.
«پاورچین»، «نقطه چین»، «جایزه بزرگ»، «شبهای برره» و «باغ مظفر» از جمله طنزهای تلویزیونی هستند که پیردوست در آنها به نقشآفرینی پرداخته است.
مرجانه گلچین با انتقاد از شرایط ساخت سریالهای تلویزیونی عنوان کرد: زنهایی که در تلویزیون میبینیم شبیه اغلب زنهای اجتماع نیستند. من همکاران خودم را اگر در جای دیگری ببینم، نمیشناسم. به گریمور میگویم زیبایم نکن فقط تو را به خدا من را تصنعی هم نکن!
این بازیگر که از سال 64 با ایفای نقش در سریال «آئینه»، قدم به عرصه بازیگری در سینما و تلویزیون گذاشت، در این سالها در بسیاری از مجموعههای طنز تلویزیون ایفای نقش داشته است و این روزها هم سریال «بزنگاه» رضا عطاران با بازی او در حال پخش از آیفیلم است.
گلچین در گفتوگویی با ایسنا در نقد سریالهای سالهای اخیر تلویزیون گفت: وقتی قصه از بطن جامعه باشد، مخاطب میتواند با آن همگام شود. فاصله عجیب و غریب سریالها با اتفاقات روز دنیا باعث میشود مردم اینها را باور نکنند. با این وضع هر کدام از ما بازیگران کمدی یک چراغ جادو داریم. مخصوصا برای بازیگران زن کمدی بازی کردن خیلی سختتر و محدودیتها زیاد است.
او با طرح این پرسش که «آیا بازیگری که به بدسلیقهترین شکل ممکن گریم شده و لباس پوشیده است، اعتماد به نفس جلوی دوربین رفتن را دارد؟»، تصریح کرد: اگر قرار است ظاهر من خنده ایجاد کند که دیگر من نباید اسم خودم را بازیگر بگذارم. من باید بتوانم در شرایطی که برایم ایجاد میشود به بهترین شکل ممکن و در تمیزی آن چرک را نشان دهم.
با هیچ چیز نباید شوخی کنیم و سریال طنز بسازیم!
گلچین درباره دشواریهای ساخت آثار طنز عنوان کرد: «در ساخت سریالهای طنز ما دائما فکر میکنیم به یکی برمیخورد. باید کمدی بسازیم اما نه با حرفه نه با منصب نه با صنف؛ با هیچ چیز نباید شوخی کنیم. در برخی کشورهای دنیا انقدر دست کمدینها را باز میگذارند که به راحتی با سیاستمدارانشان هم شوخی میکنند. اما ما در اینجا یک عطسه میکنیم، به همه برمیخورد. قرار است با هیچ چیز شوخی نکنیم اما کمدین شویم. از مسائل روز نگوییم، از فقر نگوییم، از نداشتههای پشت دوربین هم نگوییم، پس لطفا ما را با متر خودمان بسنجید و نه دیگران، چون ما میلیاردها سال با هم تفاوت داریم. وقتی از سر و ته و میان یک کار کنده میشود، دیگر سریال نیست و ارتباطات بهم میریزد. این تصویرهای زشت باعث میشود مردم به سمت شبکههای ماهوارهای تمایل پیدا کنند.»
گلچین با تاکید بر اینکه ضعف سریالهای طنز را متوجه همکارانش نمیداند، عنوان کرد: «متاسفانه کسانی که برایمان تصمیم میگیرند دلسوز نیستند. فقط فکر یکسری آمار و ارقام هستند و میخواهند کاری را تولید کنند. دلشان نمیسوزد یا متخصص نیستند. من نمیدانم اما هر چه هست خیلی اشکال دارد. اگر با همین روند پیش بروند ما همچنان برای جذب مخاطب سیر نزولی خواهیم داشت.
در حال حاضر در ساخت یک سریال، فکری که در ذهن نویسنده است در مرحله نوشتن چندین بار تغییر میکند بعد در زمان تصویربرداری هم ناظر قسمتهایی را حذف میکند بعد در مونتاژ هم تغییراتی ایجاد میشود. من از این کار نمیتوانم دفاع کنم چون آنچه که در تصویر تلویزیون میبینم چیزی نیست که من در فیلمنامه خواندهام. شما کاری را از من میبینید که اصل ماجرا نیست و این کار نه سلیقه ماست و نه دست ماست.»
سریالهای امروز با زندگی واقعیمان زمین تا آسمان فاصله دارد
او در ادامه گفتوگو با ایسنا تصریح کرد: «دلیل ضعف سریالها این است که نه در متن، نه در بودجه و نه در انتخاب بازیگر دل به کار نمیدهند و همه اینها با هم در ضعف کارهای طنز موثر است.
چیزی را روی تصویر میبینیم که با زندگیهای واقعیمان زمین تا آسمان فاصله دارد بر عکس سریالهای گذشته که واقعی و دلی بودند برای همین هم به دل مینشستند. الان انگار فقط میخواهیم آنتن را پر کنیم. برای صحنه و لباس و انتخاب بازیگر بودجه به اندازه کافی در نظر گرفته نمیشود و سعی میکنند بازیگران ارزانتر را بیاورند.»
گلچین درباره تاثیر آثار طنز بر روحیه و حال و هوای مردم عنوان کرد: آثار طنز در روحیه مردم خیلی تاثیر دارد. در روحیه خود من هم موثر است اما مشروط به اینکه طنز خوب ببینم. من هنوز هم با دیدن چارلی چاپلین خندهام میگیرد، چون حرف دارد و پیامی را انتقال میدهد. هنوز هم از تماشای «عصر جدید» و «لورل و هاردی» لذت میبریم چون برای همه چیز فکر شده و درست است. اینطور نیست که هر چیزی گفته شود تا مردم را بخندانند.
او افزود: متاسفانه در خیلی از کارهای کمدی ما، فارس فقط برای اینکه بتوانند خنده ایجاد کنند پناه میبرند به چیزهایی که غیراخلاقی است در صورتی که یک کمدی فاخر نیازی ندارد به حاشیه بپردازد. میتوان به مسائل روز پرداخت که در عین غمانگیز بودن خنده به لب میآورد. اصلا خصلت کمدی همین است که دردی را به تو میدهد که از شدت آن درد خندهات میگیرد.
«پایتخت» را دوست دارم اما «پایتخت 6» را بیحوصله ساختند
این بازیگر با بیان اینکه سریالهای طنز اخیر را زیاد دنبال نکرده است، در عین حال درباره برخی از آنها گفت: «پایتخت 6» را زیاد دوست نداشتم و همچنان معتقدم «پایتخت 1» و «پایتخت 3» موفقترین قسمتهای پایتخت بودند. در مجموع «پایتخت» را خیلی دوست دارم و با شخصیتهایش عجین شدم اما در این فصل انگار که یکسری آدم بیحوصله دور هم جمع شده بودند و میخواستند فقط یک کاری را انجام دهند. مانند قدیم انرژی نداشتند و انگار که سفارش کاری به آنها داده شده بود و میخواستند کار را انجام دهند. وابستگی و پیوستگی بین اعضای خانواده را میدیدم و چیزهایی که دلم برایش تنگ شده بود را میتوانستم در «پایتخت» پیدا کنم اما اینبار متاسفانه از فضاهایی که در قسمتهای قبل میدیدیم دور شده بود.
گلچنین در ادامه این گفتوگو بار دیگر به سریالهای اخیر تلویزیون اشاره و خاطرنشان کرد: ارتباطات در سریالهای تلویزیونی سرد است. آیا رابطهی پدر و دختری که در تصویر نشان داده میشود، مثل واقعیت است؟ دلیل موفقیت «پایتخت» این بود که یک مقدار خط قرمزها را شکسته بود و من واقعا خانواده میدیدم. متاسف شدم وقتی دیدم این دفعه اینطور بیحوصله کار را تولید کردند. مطمئنا تیغ قیچی به کارشان خورده است.
«زیرخاکی» را فقط یکی دو قسمت دیدم و ادامه ندادم. چون زیاد دنبال نکردم نمیتوانم قضاوت کنم اما میشنیدم که مردم دنبال میکنند. چند قسمت از سریال «دوپینگ» را هم دیدم و به نظرم خیلی از بخشهای سریالهای ما استفاده کرده بود؛ مثلا قضیه قرص خوردن و یک آدم دیگر شدن را از سریال «زوج یا فرد» گرفته بودند. یک حرف شیرین را اگر زیاد تکرار کنیم لوث میشود.»
گلچین با تاکید بر ضرورت ایجاد جذابیتهای جدید در سریالهای تلویزیونی و خصوصا مجموعههای طنز، چنین گفت: ممکن است حرف یکی باشد اما اینکه از چه زاویهای به آن پرداخته شود که برای من بیننده جذابیت ایجاد کند، مهارت کار نویسنده و کارگردان است. فقط میخواهیم یک چیزی تولید کنیم و اغلب کارها سفارشی شده است. تولید در کیفیت نیست فقط در کمیت است.
میگویند در تلویزیون اسم «شهرزاد» را نیار!
این بازیگر درباره سانسور و تغییر در داستانهای سریالهای تلویزیونی، اظهار کرد: همین الان برای اینکه یک دیالوگ که سه سال قبل در سریال «پرگار» گفته شده سانسور نشود من ناچار شدم دوباره صدایم را برای کارگردان بفرستم تا جایگزین شود. با عوض شدن این جمله تمامی اتفاقات مثل دومینو خراب میشود. این دیالوگ اتفاقات بعدی داستان را رقم میزد و نمیدانم با عوض شدن این جمله داستان چه طور پیش برود.
او افزود: میگویند حال جامعه بد است. دست ما را باز بگذارند تا ما حال مردم را خوب کنیم. ما بلدیم چهطور حال مردم را خوب کنیم. خیلی دلم میخواهد یک مصاحبه تلویزیونی داشته باشم تا این حرفها را آنجا بزنم اما از سر و تهش فقط سلامم باقی میماند.
گلچین درباره مجموعه «پرگار» که پخش آن به تازگی از شبکه اول سیما آغاز شده است، گفت: «به این سریال نقد وارد است. در این مجموعه از اول تا 30 قسمت سریال من را با یک پانچوی سیاه رنگ میبینید و نقشم خانمی است که از اروپا آمده است. جذابیت تصویری بخشی از زیبایی کار است. گریم خوب و متعادلسازی صورت مهم است. نمیگویم صرفا بر زیبا کردن بازیگر تاکید کنید، اما تو را به خدا انقدر بازیگران را زشت و تصنعی نکنید. ما را در خیابان میبینند میگویند شما که این شکلی نیستید چرا شما را در تصویر آنقدر بد ترکیب میکنند. در همه جای دنیا تمام ترفندها را به کار میگیرند تا قهرمان داستان را به بهترین شکل ممکن به نمایش بگذارند اما اینجا برعکس عمل میشود.»
او دلیل تمایل فیلمسازان به عرضه آثارشان در شبکه نمایش خانگی را اینگونه عنوان کرد: «دلیل اینکه فیلمسازان فرار میکنند و به سمت رسانه نمایش خانگی میروند این است که آنجا دستشان بازتر است. آیا میشد سریال «شهرزاد» را در تلویزیون ساخت؟ همان تنوعها باعث میشود تا مردم سریال رادنبال کنند. میگویند در تلویزیون اسم «شهرزاد» را نیار؛ چرا نباید آورده شود مگر در خارج از کشور ساخته شده است؟!
الان دهه شصت نیست که مردم سریال «آئینه» را ببینند و کلاهشان را بیندازند هوا؛ اگرچه هنوز هم معتقدم نسبت به زمانیکه ساخته شده، جزو کارهای موفق است اما الان که با یک دکمه میتوانیم بهترین سریالهای روز دنیا را ببینیم شرایط فرق میکند.»
قرنطینه به من خوش گذشت
سر کار رفتن دیگر مثل گذشته برایم لذتبخش نیست
این بازیگر که به گفته خودش ایام قرنطینه را در خانه گذرانده است، درباره این روزهایش ساختن سایت با وردپرس گفت: قرنطینه بسیار به من خوش گذشت. باک بنزینم را بهمن ماه پر کردم و هنوز حدود بیست لیتر دیگر برایم باقی مانده است. سر کار نبودم و اگر هم بود نمیرفتم چون من شرایطم کمی ویژهتر است مادرم مسن است و باید خیلی مراقبتم بیشتر باشد.
گلچین دلیل حال خوبش به خاطر ماندن در خانه را عوض شدن شرایط کاری عنوان کرد و افزود: «حالم خوب بود زیرا مدتهاست که سر کار رفتن دیگر مثل گذشته برایم لذتبخش نیست. چون هیچ چیز سر جای خودش نیست و هیچ چیزی محترمانه نیست. وقتی پولمان سر موقع پرداخت نمیشود محترمانه نیست. همانطور که من متعهد هستم آنها هم باید متعهد باشند. تازه من جزو خوششانسها هستم و این بدقولیها خیلی کم برایم پیش آمده است. اگر بخواهیم بحث کنیم میشویم هنرپیشه بداخلاقی که غرغرو است و اگر چیزی نگوییم به شعور خودمان و تماشاچی توهین کردیم. من هنوز به این فکر میکنم که در سریال «پرگار» چطور میشود خانمی که از اروپا برگشته 30 قسمت با یک لباس باشد. کاش میگفتند خودم چند دست لباس میبردم و آن وقت مینوشتند طراح لباس خود مرجانه گلچین. اکثر فیلمهایی هم که میبینید خوش آب و رنگ است، بچهها خودشان لباس میبرند.»
این هنرپیشه، سریالهای ماهوارهای را مجموعههایی فاقد خط داستانی و صرفا دارای جذابیتهای بصری دانست و گفت: من سریالهای ماهوارهای را هم میبینم اصلا خط قصه ندارند. 30 قسمت میگذرد و هیچ اتفاقی نمیافتد و همچنان در مورد خیانت به یکدیگر حرف میزنند و هیچ جذابیت دراماتیکی اتفاق نمیافتد اما رنگ و لعاب و سکانس و صحنه و نورپردازی مخاطب را جذب میکند.
در «شام ایرانی» شکل واقعیمان بودیم
گلچین که به تازگی مجموعه «شام ایرانی» سعید ابوطالب با شرکت او منتشر شده است، درباره این مجموعه هم توضیح داد: الان «شام ایرانی» منتشر شده است. در این برنامه ما کمی شبیه به یک خانم واقعی هستیم اما مردم از دیدن ما در این مجموعه تعجب میکنند؛ آنقدر که در سریالها ما را غیرواقعی دیدهاند که وقتی با شکل طبیعی میبینند باورشان نمیشود. «شام ایرانی» را پس از سریال نمایش خلانگی «موچین» ضبط کردیم.
او در پایان گفت: خیلی دلم میخواهد کار جدیدی انجام دهم و دل مردم را شاد کنم. خوشحالم که در این سالها توانستم سهم خنده و شادی مردم باشم.
منبع: ایسنا